ชื่อวิทยาศาสตร์ Andrographis paniculata (Burm.f.) Wall.ex Nees.
- ชื่อวงศ์ : ACANTHACEAE
- ชื่อสามัญ : –
- ชื่ออื่นๆ : –
- กรุงเทพมหานคร : ฟ้าทะลาย, ฟ้าทะลายโจร
- สงขลา : หญ้ากันงู
- จีน : ซีปังกี
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ ไม้ล้มลุก ลำต้นตั้งตรง สูงประมาณ 30 – 60 เซนติเมตร ส่วนตรงปลายกิ่งเป็นเหลี่ยม แตกกิ่งเล็กด้านข้างจำนวนมากลักษณะเป็นพุ่ม กิ่งก้านมีสีเขียว
ใบ เป็นใบเดี่ยว ออกเรียงตรงข้ามกัน ลักษณะใบรูปไข่รียาว แคบโคนใบ และปลายใบแหลม ขอบใบเรียบ แผ่นใบเรียบเกลี้ยงมีสีเขียว
ดอก ออกดอกเป็นช่อ ตามซอกใบและปลายกิ่ง ดอกมีขนาดเล็ก สีขาว กลีบรองดอกมี 5 กลีบ กลีบดอกมี 5 กลีบ โคนติดกันเป็นหลอดปลายแยกเป็น 2 ทาง กลีบล่างมี 2 อัน อับเกสรสีม่วงแดง และมีขนยาวๆ
ผล คล้ายฝักต้อยติ่งแต่ผอมและมีขนาดเล็ก เมื่อฝักแก่จะแตกออกเป็น 2 ซีกอยู่บนต้น ซึ่งทำให้มองเห็นเมล็ดวางอยู่ในผลได้ชัด ปลายแหลม เมล็ดในสีน้ำตาลอ่อน
ประโยชน์ทางยา
ใบ รสขม บดผสมน้ำมันพืชทาแผลน้ำร้อนลวก ไฟไหม้, ใช้ปนกับเพลี้ยใส่ลาบเพื่อเพิ่มความขม ใบสดนำมาเคี้ยวกินหรือต้มน้ำดื่มแก้อาการคออักเสบ เจ็บคอ เป็นยาขมเจริญอาหาร ในใบจะมีสารประกอบที่มีรสขมละลายน้ำได้อยู่ ซึ่งชาวอินเดียจะนำใบมาคั้นเอาน้ำผสมกับเครื่องเทศ เช่น พวกกระวาน อบเชย กานพลู ฯลฯ แล้วนำมาปั้นเป็นเมล็ดกลม ๆ เป็นยารักษาโรคที่มีอาการผิดปกติทางเดินอาหารในเด็ก เป็นยาดองเหล้า (Tincture) และยาชง (Infusion)
ต้น นำมาตากแห้ง ใช้เป็นยาแก้ธาตุไม่ปกติ บำบัดโรคที่เกี่ยวกับทางเดินอาหารและมาลาเรีย ยาขมบำรุงกำลัง และเป็นยาขับน้ำเหลือง สิ่งสกัดของพืชชนิดนี้จะมีขายอยู่ในประเทศอินเดีย และสาธารณรัฐประชาชนจีน
ส่วนเหนือดิน บรรเทาอาการท้องเสียชนิดที่ไม่เกิดจากการติดเชื้อ เช่น อุจจาระไม่เป็นมูกหรือมีเลือดปน
ทั้งต้น รสขม รับประทานแก้ไข้ แก้หวัด แก้ต่อมทอนซิลอักเสบ แก้บิด แก้ท้องร่วง แก้ปอดอักเสบ ขับเสมหะ รักษาโรคผิวหนัง ช่วยเจริญอาหาร
วิธีใช้ยาฟ้าทะลายโจร สำหรับผู้ป่วยโควิด-19
ทำความรู้จัก “ยาฟ้าทะลายโจร” สมุนไพรใกล้ตัวที่มีบทบาทในช่วงสถานการณ์โควิด-19 ที่คุณหมอจะพิจารณาใช้เป็นทางเลือกสำหรับผู้ป่วยโควิด-19 กลุ่มที่อาการไม่รุนแรง
ยาฟ้าทะลายโจร ถือเป็นยาในบัญชียาหลักแห่งชาติ ที่ผ่านมาตั้งแต่ปี 2559 คุณหมอจะสั่งยาฟ้าทะลายโจรเพื่อรักษาอาการไข้หวัด ผู้ที่มีอาการของระบบทางเดินหายใจ เจ็บคอ เป็นไข้ ไอ น้ำมูกไหล หรือไข้หวัดใหญ่ ที่มีอาการปวดเมื่อยตามร่างกาย หรือในกลุ่มผู้ป่วยที่มีอาการท้องเสีย ท้องเดิน ผู้ที่มีปัญหาเกี่ยวกับระบบทางเดินอาหาร ที่ไม่เกี่ยวกับการติดเชื้อ กลุ่มที่อุจจาระไม่เป็นมูกเลือด ก็สามารถใช้ฟ้าทะลายโจรรักษาอาการได้
รูปแบบของยาฟ้าทะลายโจรที่มีในท้องตลาด แบ่งออกเป็น
1.ยาจากผงฟ้าทะลายโจร เป็นฟ้าทะลายโจรที่ตากแห้ง และนำมาบดเป็นผง และนำมาบรรจุแคปซูล หรือทำเป็นยาเม็ด ซึ่งจะมีทั้งไฟเบอร์จากใบไม้และสารสำคัญที่ออกฤทธิ์ที่เรียกว่า Andrographolide โดยองค์การอาหารและยา ระบุว่า ยาจากผงฟ้าทะลายโจร ควรมีความเข้มข้นของ Andrographolide ไม่ต่ำกว่า 1%
วิธีอ่านรายละเอียดสลากยา
หากข้างบรรจุภัณฑ์ระบุว่า ยาจากผงฟ้าทะลายโจร ขนาดบรรจุ 400 มิลลิกรัม/แคปซูลหรือต่อเม็ด จะต้องมี Andrographolide อยู่ที่ 4 มิลลิกรัม
วิธีการทานยาจากผงฟ้าทะลายโจร เพื่อรักษาอาการไข้หวัด
- ควรได้รับสาร Andrographolide อยู่ที่ 60 มิลลิกรัมต่อวัน
- 1 วันต้องทานครั้งละ 4 แคปซูล วันละ 4 ครั้ง โดยทานก่อนอาหารและก่อนนอน
ให้ทานประมาณ 3-5 วัน (ห้ามเกินกว่านี้)
2.ยาจากสารสกัดฟ้าทะลายโจร คือการสกัดสาร Andrographolide ล้วนๆ ไม่มีการเจือปนใบหรือไฟเบอร์
วิธีอ่านรายละเอียดสลากยา
หากข้างบรรจุภัณฑ์ระบุว่า มี Andrographolide หรือ AP อยู่ที่ 10 หรือ 20 มิลลิกรัม
วิธีการทานยาจากสารสกัดฟ้าทะลายโจร เพื่อรักษาอาการไข้หวัด
- ควรได้รับสาร Andrographolide อยู่ที่ 60 มิลลิกรัมต่อวัน
- 1 วันต้องทานครั้งละ 2 หรือ 1 แคปซูล วันละ 3 ครั้งก่อนอาหาร
ให้ทานประมาณ 3-5 วัน (ห้ามเกินกว่านี้) - ซึ่งการทานยาฟ้าทะลายโจรทั้ง 2 รูปแบบนี้สามารถช่วยบรรเทาอาการของผู้ที่เป็นไข้หวัดได้เป็นอย่างดี
- Andrographolide อยู่ที่ 60 มิลลิกรัมต่อวัน คือ ฤทธิ์สำหรับรักษาอาการไข้หวัด***
- ฤทธิ์ทางยาของฟ้าทะลายโจร ที่ทำให้หลายคนสนใจและหยิบมาเป็นทางเลือกเพื่อช่วยรักษาผู้ป่วยโควิด-19 ที่มีอาการไม่รุนแรง ได้แก่ ลดไข้
ต้านการอักเสบ
- ต้านไวรัสบางชนิด เช่น หวัด และข้อมูลสิทธิบัตรของจีน ที่ระบุว่า สามารถต้าน SARS-CoV-2 ที่เป็นที่มาของโควิด-19 ได้
กระตุ้นภูมิคุ้มกัน - ยาฟ้าทะลายโจรป้องกันโควิด-19 ได้หรือไม่
- ยาฟ้าทะลายโจร ไม่สามารถป้องกันไวรัสเข้าสู่เซลล์ได้ แต่ช่วยบรรเทาอาการที่ไม่รุนแรง ใช่ในผู้ที่มีความเสี่ยงต่ำต่อการเกิดโรครุนแรง เช่น คัดจมูก
- มีน้ำมูก ลดโอกาสที่โรคจะลุกลามลงปอด ดังนั้นจึงจำเป็นต้องฉีดวัคซีน และปฎิบัติตัวตามคำแนะนำของกระทรวงสาธารณสุขเพื่อป้องกันการติดเชื้ออย่างเคร่งครัด
ยาฟ้าทะลายโจรสำหรับรักษาผู้ป่วยโควิด-19
สำหรับผู้ป่วยโควิด-19 กลุ่มที่มีอาการเล็กน้อย เมื่อได้รับฟ้าทะลายโจร (Andrographolide) ตามขนาดที่กำหนด คือ 180 มิลลิกรัมต่อวัน คือมากกว่าขนาดที่ใช้ในการรักษาไข้หวัด 3 เท่า แต่ก็เป็นขนาดที่มีความปลอดภัย และใช้ภายใต้คำแนะนำของแพทย์ พบว่าช่วยให้อาการเกิดปอดอักเสบลดลง
วิธีการใช้งานสำหรับผู้ป่วยโควิด-19
- ใช้เมื่อใกล้ชิดกับผู้ป่วย และเริ่มมาการป่วยเล็กน้อย เช่น คัดจมูก มีน้ำมูก
- ควรทานไม่เกินวันละ 180 มิลลิกรัม แบ่งทานวันละ 3-4 ครั้ง แล้วแต่ขนาด Andrographolide ที่ระบุในแต่ละแคปซูล ไม่ควรทานติดต่อกันเกิน 5 วัน
- หลังทานยาฟ้าทะลายโจรได้ 3 วัน หากอาการไม่ดีขึ้น ควรพบแพทย์
- ข้อห้ามในการใช้ยาฟ้าทะลายโจร
- ผู้แพ้ยาฟ้าทะลายโจร
- หญิงตั้งครรภ์ หญิงให้นมบุตรไม่ควรใช้
- ผู้ที่มีอาการไข้สูง
- ข้อควรระวังในการใช้ยาฟ้าทะลายโจร
- ผู้ป่วยโรคตับ ไต โรคหัวใจและหลอดเลือด และโรคประจำตัวอื่น ๆ ห้ามใช้ยานี้ร่วมกับยาต้านการแข็งตัวของเลือด ยาวาร์ฟาริน แอสไพริน โคลพิโดเกรล ยาลดความดันโลหิต
- ห้ามใช้ยาฟ้าทะลายโจรติดต่อกันเกิน 5 วัน อาจเกิดปัญหาต่อร่างกายได้
ข้อควรระวัง : ยาฟ้าทะลายโจร ที่เก็บไว้ระยะเวลานาน มีโอกาสเกิดผลข้างเคียงที่ไม่พึงประสงค์มากขึ้น เพราะฉะนั้นควรดูวันที่ผลิตก่อนซื้อ ไม่ควรซื้อยาฟ้าทะลายโจรที่ผลิตมาเกิน 6 เดือน หากผลิตเกิน 2 ปีไม่ควรซื้อมาใช้ ท่านใดที่สนใจสามารถเข้ามาอ่านรายระเอียดหรือข้อมูลต่างๆได้ที่เว็บ Enjoy to read ได้เลยนะคะ
- 7 สถานที่เช็คอิน !! ชลบุรี ที่เที่ยว หลากหลาย ใกล้กรุงเทพ ที่ใครๆก็ชอบไป - April 20, 2023
- มาทำความรู้จัก !! วัดพระแก้วสถานที่สำคัญของชาวไทย - April 11, 2023
- 7 สถานที่เที่ยวสงกรานต์ ในกรุงเทพ เมืองสารพัดสุข สนุกแบบไทย 2566 - April 11, 2023